Als u het niet eens bent met een beslissing van de overheid kunt u daartegen bezwaar maken. In dit artikel worden de negen meest gestelde vragen over de bezwaarprocedure besproken, waaronder de vereisten van het bezwaarschrift, de wijze van indiening van het bezwaarschrift, de bezwaartermijn, de kosten van de bezwaarprocedure en de rol van de rechter na de bezwaarprocedure.
1. Wie kan bezwaar maken?
U kunt niet tegen alle besluiten van de overheid bezwaar maken. In de volgende veel voorkomende gevallen kan dat wel:
- U bent het niet eens met een beslissing die de overheid op uw eigen aanvraag heeft genomen. Bijvoorbeeld als u kinderbijslag heeft aangevraagd maar de Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft besloten u deze niet te verlenen.
- U bent het niet eens met een beslissing die de overheid op de aanvraag van iemand anders heeft genomen en u heeft een rechtstreeks belang bij dat besluit. Bijvoorbeeld als een festivalorganisatie een vergunning krijgt voor het organiseren van een festival bij u om de hoek terwijl u hier geluidsoverlast van heeft. In een dergelijk geval bestaat doorgaans een rechtstreeks belang en kunt u bezwaar maken.
- U bent het niet eens met een beslissing die de overheid uit eigen beweging heeft genomen. Bijvoorbeeld als de gemeente beslist de bomen in uw straat om te kappen.
- U heeft een bezwaarschrift ingediend en de overheidsinstantie neemt geen beslissing op uw bezwaar of neemt deze beslissing niet op tijd.
Om bezwaar te kunnen maken, geldt in het algemeen dat u een objectief bepaalbaar, persoonlijk, eigen, rechtstreeks en actueel belang dient te hebben bij een beslissing van de overheid. Dit is niet altijd eenvoudig te bepalen. Om zeker te weten of u bezwaar kunt maken tegen een bepaald overheidsbesluit, is het verstandig een jurist te raadplegen. Een jurist kan u dan vertellen of het mogelijk is om tegen de betreffende beslissing bezwaar te maken.
2. Wat moet er in het bezwaarschrift?
Een bezwaarschrift is een brief waarin u in het Nederlands uitlegt dat u het niet eens bent met een beslissing en waarom u het daarmee niet eens bent. We bespreken de verplichte en aanbevolen onderdelen van het bezwaarschrift.
Verplichte onderdelen
In het bezwaarschrift vermeldt u in elk geval het volgende:
- NAW-gegevens: vermeld uw naam, adres en woonplaats. Als u een gemachtigde heeft, kan het adres van uw gemachtigde worden vermeld.
- Datum: de datum van uw bezwaarschrift vermeldt u bij voorkeur bovenaan de brief.
- Omschrijving van de overheidsbeslissing: vermeld het kenmerknummer of een korte omschrijving van de beslissing waartegen u bezwaar maakt.
- Gronden: de redenen van uw bezwaar ofwel de gronden dienen eveneens vermeld te worden.
- Handtekening: uw handtekening of die van uw gemachtigde is eveneens een vereiste.
Verplicht onderdeel ‘vergeten’?
Als u een van de vereisten niet opneemt in uw bezwaarschrift stelt de overheidsinstantie een termijn vast waarbinnen u dit kunt herstellen. Zo kunt u er bewust voor kiezen de redenen van uw bezwaar niet te vermelden. In dat geval dient u een zogeheten pro-formabezwaarschrift in. Dit is een bezwaarschrift waarbij u de redenen van uw bezwaar nog niet vermeldt.
Na het indienen van het pro-formabezwaarschrift stelt de overheidsinstantie een termijn vast waarbinnen u de redenen van uw bezwaar alsnog kunt indienen. Het indienen van een pro-formabezwaarschrift is gunstig als u meer tijd nodig heeft voor de redenen van uw bezwaar.
Aanbevolen onderdelen
Het is aan te bevelen de volgende onderdelen in uw bezwaarschrift mee te nemen:
- Afschrift van de beslissing: het is raadzaam om, indien mogelijk, een kopie mee te sturen van het besluit waartegen u bezwaar maakt zodat duidelijk is tegen welk besluit u bezwaar maakt.
- Ontvangstbevestiging: het is niet verplicht maar wel aan te raden dat u in uw bezwaarschrift om een ontvangstbevestiging vraagt.
- Volledige dossier: indien er stukken zijn bij het overheidsorgaan die u nodig heeft om uw bezwaar aan te vullen, is het ook raadzaam om daarom te vragen. In uw pro-formabezwaarschrift kunt u dan verzoeken om het volledige dossier van de overheidsinstantie, zodat u precies weet waartegen u bezwaar maakt. In sommige zaken, waaronder WIA-zaken, heeft u niet alleen het besluit maar ook de medische rapportages nodig om bezwaar te kunnen maken.
- Kostenvergoeding: u kunt een verzoek tot vergoeding van de kosten opnemen in uw bezwaarschrift.
3. Waar dient u het bezwaarschrift in?
U dient het bezwaarschrift in bij de overheidsinstantie die de beslissing heeft genomen. Alleen deze overheidsinstantie is bevoegd het bezwaarschrift in behandeling te nemen.
Doorzendplicht
Het kan gebeuren dat u het bezwaarschrift per ongeluk bij een onbevoegde overheidsinstantie of rechter indient. In dat geval geldt voor de onbevoegde overheidsinstantie of rechter de doorzendplicht. De doorzendplicht verplicht deze overheidsinstantie of rechter het bezwaarschrift zo snel mogelijk door te sturen naar de bevoegde overheidsinstantie.
Tijdige indiening?
Het tijdstip van de indiening bij de onbevoegde overheidsinstantie of rechter geldt als het tijdstip van indiening van het bezwaarschrift. Aan de hand van dat tijdstip wordt dan ook bepaald of u het bezwaarschrift op tijd heeft ingediend waarover u hierna meer zult lezen.
4. Hoe dient u het bezwaarschrift in?
U kunt uw bezwaarschrift faxen, e-mailen, per post versturen of persoonlijk afleveren. U moet er goed op letten welke wegen de overheidsinstantie openstelt voor het indienen van het bezwaarschrift.
Elektronische weg
Het is bijvoorbeeld niet altijd mogelijk om het bezwaarschrift per e-mail, via de zogenaamde elektronische weg, in te dienen. Dit kan alleen als de betreffende overheidsinstantie aangeeft dat u het bezwaarschrift via de elektronische weg kunt indienen. Wel is het altijd mogelijk om uw bezwaarschrift te faxen, per post te versturen of bij de balie van de betreffende instantie af te geven.
Eigen risico
U bent er zelf verantwoordelijk voor dat de overheidsinstantie uw bezwaarschrift in goede orde ontvangt. Een haperende faxmachine of onjuiste postbezorging komt doorgaans dan ook voor uw eigen risico.
Aangetekende post of afgifte
Het is dan ook aan te raden om uw bezwaarschrift ruim voor het einde van de bezwaartermijn per aangetekende post (zie hierna) te versturen of af te geven bij de balie van de betreffende instantie. U krijgt na de afgifte een bevestiging van de ontvangst met een datumstempel en de vermelding dat u een bezwaarschrift heeft ingediend.
5. Wanneer dient u het bezwaarschrift in?
Overheidsinstanties zijn verplicht een rechtsmiddelenclausule op te nemen. Dit betekent dat bij de bekendmaking of mededeling van het besluit moet worden vermeld hoe en wanneer u bezwaar kunt maken. Doorgaans heeft u zes weken de tijd om uw bezwaarschrift in te dienen. De termijn van zes weken begint te lopen op de dag nadat de beslissing bekend is gemaakt.
Indiening per post
Verstuurt u uw bezwaarschrift per post, dan mag uw bezwaarschrift op de laatste dag van de termijn worden verzonden. Het bezwaarschrift moet dan wel binnen een week na de bezwaartermijn door de overheidsinstantie zijn ontvangen, waarbij het bovendien via PostNL moet zijn verstuurd.
Andere wijzen van indiening
Als u ervoor kiest uw bezwaarschrift te faxen, e-mailen of persoonlijk af te leveren, moet het bezwaarschrift binnen de bezwaartermijn (van zes weken) zijn ontvangen door de overheidsinstantie.
Bezwaarschrift te laat ingediend?
Als u het bezwaarschrift te laat indient, wordt het bezwaarschrift in de meeste gevallen niet-ontvankelijk verklaard. Dit betekent dat het bezwaarschrift niet in behandeling wordt genomen door de overheidsinstantie.
In zeer uitzonderlijke gevallen wordt het bezwaarschrift toch behandeld. Er is dan sprake van een verschoonbare termijnoverschrijding. Dat wil zeggen dat het u niet kan worden verweten dat u het bezwaarschrift te laat heeft ingediend.
Er is sprake van een verschoonbare termijnoverschrijding als de overheidsinstantie een verkeerd faxnummer heeft vermeld op de beslissing. Er is géén sprake van een verschoonbare termijnoverschrijding als u te laat bent doordat u voor vakantie in het buitenland bent of als u onbekend bent met de Nederlandse taal.
Lees hier uitgebreide informatie over de vraag wanneer sprake is van een verschoonbare termijnoverschrijding.
6. Wat gebeurt er nadat u het bezwaarschrift heeft ingediend?
Nadat u het bezwaarschrift heeft ingediend, neemt de overheidsinstantie het bezwaarschrift in behandeling. De overheidsinstantie moet binnen zes weken na het einde van de bezwaartermijn een beslissing nemen op het bezwaar. Als het de overheidsinstantie niet lukt op tijd een beslissing te nemen, moet de instantie dat aan u melden.
Hoorzitting
Vaak wordt u binnen deze zes weken uitgenodigd voor een hoorzitting. Het is niet verplicht om bij de hoorzitting aanwezig te zijn, maar het is vaak wel verstandig. U kunt uw bezwaar dan mondeling toelichten en u kunt daarbij ook vragen krijgen van de overheidsinstantie of bezwaarschriftencommissie.
Tolk
Als u niet beschikt over een goede beheersing van de Nederlandse taal dient u zelf een tolk mee te nemen. De kosten van de tolk komen voor uw rekening, maar u kunt de overheidsinstantie verzoeken om een vergoeding van de tolkkosten indien uw bezwaar gegrond wordt verklaard. Ons kantoor maakt gebruik van de tolken van Tolk- en Vertaalbureau MONA voor de talen Arabisch, Farsi, Dari en Koerdisch.
Algehele heroverweging
Het is de bedoeling dat de overheidsinstantie uw aanvraag geheel opnieuw beoordeelt. Het kan daarom zo zijn dat gebreken in uw aanvraag worden hersteld in de bezwaarprocedure. Indien u verzuimd had bepaalde stukken in te dienen die nodig waren voor de beoordeling, kan het zijn dat de overheidsinstantie u vraagt om deze alsnog aan te leveren in de bezwaarprocedure. U kunt denken aan het aanleveren van bankafschriften die nodig zijn om uw bijstandsuitkeringsaanvraag te (her)beoordelen omdat u dat volgens de gemeente in eerste instantie niet had gedaan.
7. Wat kun u doen als u de beslissing op bezwaar niet kunt afwachten?
Soms kan het zijn dat u niet kunt afwachten totdat de overheidsinstantie beslist op uw bezwaar. U wilt eigenlijk dat voorlopig al wordt beslist in uw zaak. Zo kan het zijn dat de gemeente, de SVB of het UWV uw uitkering intrekt. Gedurende de bezwaarprocedure ontvangt u dan geen inkomen. U bent echter afhankelijk van uw inkomen.
Opnieuw aanvraag doen
In dat geval kunt u de betreffende uitkering altijd opnieuw aanvragen zodat opnieuw kan worden beoordeeld of u recht heeft op die uitkering op het moment van de nieuwe aanvraag. Soms blijkt dan dat u toch recht heeft op de betreffende uitkering omdat de reden van de intrekking van de uitkering tijdens de nieuwe aanvraag niet meer aanwezig is.
Dit kan het geval zijn als u geen gehoor heeft gegeven aan een oproep van de uitkeringsinstantie. Bij een nieuwe aanvraag krijgt u opnieuw de kans om te voldoen aan uw informatieverplichting. U kunt bij een nieuwe uitkeringsaanvraag bovendien verzoeken om een voorschot zodat u niet te lang hoeft te wachten op uw uitkering.
Voorlopige voorziening
Daarnaast kunt u een verzoek richten aan de rechter, waarin u aangeeft dat u een bezwaarschrift heeft ingediend. Daarbij stuurt u een kopie van het ingediende bezwaarschrift. In uw brief verzoekt u de rechter een voorlopige voorziening te treffen. Welke voorziening dit is, hangt af van het soort besluit waartegen u bezwaar heeft gemaakt.
Bij een intrekking van uw uitkering kan de rechter beslissen dat u uw uitkering gedurende de bezwaarprocedure ontvangt totdat een definitieve beslissing is genomen. Op deze manier ontvangt u ook tijdens de bezwaarprocedure een inkomen.
Als de rechter het verzoek om een voorlopige voorziening afwijst, is het van belang dat u uw uitkering opnieuw aanvraagt. Daarnaast doet u op zijn minst een beroep op een bijstandsuitkering, mocht u voorheen een andere uitkering hebben ontvangen (ZW, Wet W, WAO, WW, Anw etc.). De bijstandsuitkering vraagt u aan bij de gemeente waar u woonachtig bent.
8. Wat zijn de kosten van een bezwaarschriftprocedure?
Een bezwaarschriftprocedure hoeft niets te kosten. Wilt u echter een getuige of deskundige een verklaring af laten leggen, dan zijn daaraan wel kosten verbonden. U bent niet verplicht een advocaat in te schakelen. Doet u dit wel, dan komen de kosten hiervan ook voor uw rekening (zie hierna). Ook als u een tolk inschakelt dan komen de kosten daarvan in eerste instantie voor uw rekening.
Proceskostenvergoeding
Wordt u in het gelijk gesteld, dan vergoedt de overheidsinstantie (een deel van) uw gemaakte kosten. Let op: het verzoek tot deze vergoeding moet u wel indienen voordat de overheidsinstantie een beslissing heeft genomen. U doet er daarom verstandig aan het verzoek tot een vergoeding op te nemen in uw bezwaarschrift. Alleen de kosten die u redelijkerwijs voor de bezwaarprocedure heeft gemaakt, worden vergoed. Hierbij kunt u denken aan kosten van de advocaat of die van een tolk.
9. Wat kunt u doen als het bezwaar wordt afgewezen?
Als het bezwaar wordt afgewezen en dus ongegrond wordt verklaard, kunt u beroep instellen bij de rechtbank.
Beroep
Een onafhankelijke rechter beoordeelt uw bezwaar dan opnieuw en controleert daarbij of de overheidsinstantie een juiste beslissing heeft genomen. Als de rechter vindt dat de overheidsinstantie een onjuiste beslissing heeft genomen, kan de rechter de overheidsinstantie een nieuwe kans geven om een nieuwe beslissing te nemen. Ook kan de rechter, in plaats van de overheidsinstantie, een nieuwe beslissing nemen.
Hoger beroep
Als de rechter uw besluit ook ongegrond verklaart, kunt u hoger beroep instellen. Dat betekent dat een hoger rechtscollege beoordeelt of de rechter een juiste uitspraak heeft gedaan. Afhankelijk van het soort zaak kunt u bij een van de volgende bestuursrechters terecht voor uw hoger beroep:
- Het Gerechtshof: bij belastingzaken.
- De Centrale Raad van Beroep (CRvB): zaken over studiefinanciering, het sociale zekerheidsrecht (uitkeringsrecht) of het ambtenarenrecht.
- Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb): zaken over de Mededingingswet, Postwet, Warenwet, Telecommunicatiewet en financiële toezichtwetgeving.
- De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS): overige zaken in het bestuursrecht zoals zaken over het vreemdelingenrecht.
Meer informatie of hulp nodig?
Wat zijn de kosten?
Klik hier voor meer informatie over de wijze waarop uw advocaatkosten kunnen worden vergoed en welke betalingsmethoden ons kantoor hanteert.