Ontkenning vaderschap ondanks verstrijken termijn? | Advocatenkantoor El Hannouche B.V.

Op 28 november 2018 heeft de rechtbank Noord-Holland uitspraak gedaan in een Turkse kwestie aangaande ontkenning van het vaderschap en de gerechtelijke vaststelling van het ouderschap. Centraal staat de vraag of voor een verzoek tot ontkenning van het vaderschap nog plaats is wanneer de verzoektermijn zowel naar Turks als Nederlands recht is verstreken. Deze vraag werd bevestigend beantwoord. Hieronder wordt de uitspraak in het kort besproken.

1. Feiten en omstandigheden

Wat speelde er in de onderliggende zaak? Tussen de moeder en de juridische vader bestond enige tijd een affectieve relatie. De moeder bezat in deze periode de Turkse nationaliteit en de juridische vader bezat zowel de Turkse als de Nederlandse nationaliteit. Ten tijde van het geding in eerste aanleg bezit de moeder óók de Nederlandse nationaliteit. Partijen zijn met elkaar gehuwd in Turkije. Het huwelijk loopt echter op de klippen en is op 10 mei 1996 ontbonden op grond van de beslissing van een rechtbank in Turkije.

Nieuwe relatie

Na de feitelijke verbreking van de relatie met de juridische vader heeft de moeder een relatie gekregen met de biologische vader (hierna: beoogd vader). Voordat het huwelijk wordt ontbonden met de juridische vader wordt een kind (hierna: verzoekster) geboren. Moeder heeft de geboorte van verzoekster niet bij het Turkse consulaat kunnen melden, omdat zij daarvoor toestemming nodig had van de juridische vader.

Juridische versus biologische vader

Desondanks wordt verzoekster beschouwd als het juridische kind van de juridische vader omdat zij is geboren ten tijde van het huwelijk met de juridische vader. Een familierechtelijke relatie tussen vader en kind ontstaan namelijk automatisch wanneer de moeder waaruit het kind geboren is, was gehuwd met de betreffende (juridische) vader. Dat hoeft dus niet per se de biologische vader te zijn.

Andere achternaam

Verzoekster heeft altijd samengeleefd met de moeder en de beoogd vader en begreep als kind niet waarom zij een andere achternaam had dan haar (later geboren) broers. De twee broers zijn echter, anders dan verzoekster, geboren tijdens het huwelijk met de moeder en de beoogd vader. Verzoekster heeft vanwege de familierechtelijke vader met de juridische vader zijn achternaam gekregen.

2. Procedure

Verzoekster dient een verzoekschrift in bij de rechtbank Noord-Holland omdat zij wenst dat de juridische werkelijkheid in overeenstemming wordt gebracht met de biologische werkelijkheid.

Verzoek ontkenning vaderschap

Om dit te bereiken verzoekt verzoekster om ontkenning van het vaderschap van de juridische vader. Dat betekent dat zij de rechtbank verzoekt om de familierechtelijke band te verbreken die automatisch is ontstaan omdat haar moeder nog was gehuwd met de juridische vader ten tijde van haar geboorte.

Ondanks dat verzoekster naar eigen zeggen te laat is met het indienen van het verzoek tot ontkenning van het vaderschap doet zij een beroep op het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Verzoek vaststelling vaderschap

Daarnaast wenst de beoogd vader dat de juridische band tussen hem en verzoekster gerechtelijk wordt vastgesteld. De juridische vader erkent de gestelde feiten en omstandigheden en ondersteunt het verzoek tot ontkenning van het vaderschap. Ook de moeder ondersteunt het verzoek van zowel verzoekster als de beoogd vader.

3. Beoordeling rechtbank

Oordeel ontkenning vaderschap

De rechtbank Noord-Holland heeft in eerste instantie geoordeeld dat de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft en dus kennis mag nemen van het verzoek. Allereerst dient Turks recht te worden toegepast, omdat zowel de moeder als de juridisch vader ten tijde van de geboorte van verzoekster de Turkse nationaliteit gemeenschappelijk bezaten. Op grond van het Turkse recht had verzoekster slechts één jaar de tijd om het verzoek tot ontkenning van het vaderschap in te dienen nádat zij de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt.

Toepassing van het Turkse recht heeft dus tot gevolg dat verzoekster niet ontvankelijk is in haar verzoek omdat zij te laat is met het indienen van het verzoek. Ook naar Nederlands recht is verzoekster echter te laat met het indienen van het verzoek. Dit diende te gebeuren binnen drie jaren nádat zij bekend was geworden met het feit dat de juridische vader vermoedelijk niet de biologische vader is.

De rechtbank oordeelt echter dat toepassing van het EVRM met zich meebrengt dat het ontbreken van de mogelijkheid van vernietiging van de vaderschapsrelatie met de juridische vader niet verenigbaar is met de belangen van verzoekster en van de overige betrokkenen. De gestelde termijn van drie jaren in het nationale recht is strijdig met de beginselen van het EVRM omdat in het onderhavige geval juist ter discussie staat dat de beoogd vader de biologische vader van verzoekster is. Daarbij wordt in acht genomen dat er geen algemeen belang wordt geschaad en dat verzoekster de beoogd vader altijd als “echte” vader heeft beschouwd.

Oordeel vaststelling vaderschap

Ten aanzien van het verzoek tot gerechtelijke vaststelling van het ouderschap van de beoogd vader geldt dat Nederlands recht van toepassing is, omdat in het onderhavige geval dient te worden gekeken naar het recht van de staat van de gemeenschappelijke gewone verblijfplaats van de moeder en de beoogd vader. Dat is in dit geval Nederland. Voor het verzoek van een gerechtelijke vaststelling van het ouderschap geldt, anders dan bij een ontkenning van het vaderschap, geen termijn.

4. Conclusie

De rechtbank Noord-Holland heeft het verzoek van verzoekster tot ontkenning van het vaderschap van de juridische vader toegewezen. Ook heeft zij het verzoek strekkende tot vaststelling van het ouderschap van de beoogd vader toegewezen.

Deze uitspraak van de rechtbank Noord-Holland leert ons dat bij een te laat ingediend verzoek tot ontkenning van het vaderschap het EVRM uitkomst kan bieden. Dit is echter niet altijd het geval zodat het belangrijk is dat u tijdig naar uw zaak laat kijken door een gespecialiseerd advocaat.