In Nederland kan men naast een huwelijk ook een geregistreerd partnerschap sluiten. In dit blog bespreken we de tien meest gestelde vragen over het geregistreerde partnerschap: van de totstandkoming tot en met de ontbinding en alles wat daar tussen zit.
1. Wat is geregistreerd partnerschap?
Het doel van een geregistreerd partnerschap is om de afspraken met je partner officieel vast te leggen zodat je niet voor verassingen komt te staan. Afspraken over bezittingen zou je zelf kunnen maken in bijvoorbeeld een samenlevingsovereenkomst, maar door middel van geregistreerd partnerschap staan die wettelijk vastgelegd en kun je daarnaast partnerschapsvoorwaarden opstellen. Naast de financiële zaken ben je als partner ook verplicht voor elkaar te verzorgen en kun je elkaars achternaam aannemen. Dit samen vormt het geregistreerde partnerschap.
2. Hoe komt een geregistreerd partnerschap tot stand?
Om geregistreerd partnerschap vast te kunnen leggen moet je in ondertrouw gaan. Dit betekent dat je bij de burgerlijke stand kenbaar maakt dat je plannen hebt om een geregistreerd partnerschap aan te gaan. De burgerlijke stand zal vragen om een aantal persoonlijke documenten. Het verschilt per situatie welke dit zijn.
Vervolgens maakt de ambtenaar van de burgerlijke stand een akte van de aangifte op. Na het opmaken van de aangifte zal op zijn vroegst na twee weken de plechtigheid plaatsvinden. Dit gebeurt in het gemeentehuis. Er moeten minimaal twee en maximaal vier meerderjarige getuigen aanwezig zijn.
3. Wat zijn de verschillen tussen een huwelijk en geregistreerd partnerschap?
Er zijn enkele verschillen tussen het huwelijk en geregistreerd partnerschap. De ceremonie is anders. Bij geregistreerd partnerschap is het niet verplicht elkaar het ‘ja’-woord te geven. Dit is bij het huwelijk wel zo.
Voor de beëindiging van een huwelijk moet je naar de rechter. Een geregistreerd partnerschap kan buiten de rechter om beëindigd worden, mits je geen minderjarige kinderen hebt.
4. Kun je gehuwd zijn naast een geregistreerd partnerschap?
Het is niet mogelijk om gehuwd te zijn met de ene persoon en daarnaast een geregistreerd partnerschap aan te gaan met een andere persoon. Daarnaast kunt je ook niet met meer dan één persoon een geregistreerd partnerschap aangaan zoals je ook niet met meer dan een persoon getrouwd kunt zijn in Nederland.
Lees ook: Is polygamie toegestaan?
5. Kun je een geregistreerd partnerschap omzetten in een huwelijk?
Mocht je een geregistreerd partnerschap hebben en je wilt trouwen met dezelfde partner, kun je dit laten omzetten in een huwelijk. Hiervoor moet je een akte van omzetting aanvragen bij de gemeente. Het is niet mogelijk om een huwelijk om te zetten in een geregistreerd partnerschap.
6. Wordt een geregistreerd partnerschap erkend in het buitenland?
Het geregistreerde partnerschap wordt niet overal ter wereld erkend. Dit kan voor problemen zorgen bij langer verblijf of emigratie. In principe wordt een huwelijk wel overal ter wereld erkend, tenzij dit is ontstaan door het omzetten van een geregistreerd partnerschap. Om in het buitenland je huwelijk dat is ontstaan uit een geregistreerd partnerschap te bewijzen kun je bij de gemeente een internationaal uittreksel van de huwelijksakte aanvragen.
7. Welke gevolgen heeft een geregistreerd partnerschap voor kinderen?
Wanneer je partner en jij kinderen hebben en je daarna een geregistreerd partnerschap aangaat krijg de vader automatisch ouderlijk gezag over de kinderen. Wel moet de vader de kinderen erkennen.
Wanneer kinderen worden geboren ten tijde van het geregistreerde partnerschap krijgt de vader ook automatisch het gezag en in dat geval hoeft hij ze niet eerst te erkennen.
Wanneer het partnerschap wordt ontbonden houden beide ouders het ouderlijke gezag over de kinderen, tenzij de rechter een andere keuze maakt.
Lees ook: Koppeling erkenning en ouderlijk gezag
8. Welke gevolgen heeft een geregistreerd partnerschap voor het recht op partneralimentatie?
Na het einde van je partnerschap ben je nog steeds verplicht om op sommige vlakken voor elkaar te zorgen. Om die reden heb je recht op partneralimentatie wanneer je een geregistreerd partnerschap had.
De partneralimentatie duurt maximaal 12 jaar, maar de werkelijke duur hangt onder meer af van de vraag of je samen kinderen hebt en wanneer je uit elkaar bent gegaan.
8.1. Scheiding op of na 1 januari 2020
Als je de scheiding op 1 januari 2020 of later hebt aangevraagd, dan duurt de partneralimentatie de helft van het aantal jaren geregistreerd partnerschap, tot maximaal 5 jaar. Er gelden uitzonderingen hierop:
- Als je samen kinderen hebt, stopt de partneralimentatie pas als het jongste kind 12 jaar oud wordt.
- Wanneer het geregistreerde partnerschap langer dan 15 jaar heeft geduurd, je meer dan 10 jaar jonger dan je AOW-leeftijd bent, of je voor 1 januari 1970 bent geboren, dan heb je recht op 10 jaar partneralimentatie.
- Wanneer meerdere situaties tegelijk gelden, geldt de langste periode.
- Op verzoek van de alimentatiegerechtigde kan de rechter de besproken alimentatieduur bij wijze van uitzondering verlengen onder bepaalde bijzondere omstandigheden.
8.2. Scheiding vóór 1 januari 2020
Als je de scheiding tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020 hebt aangevraagd zit het anders:
- Wanneer het geregistreerde partnerschap korter dan 5 jaar heeft geduurd en je geen kinderen hebt, heb je net zo lang recht op de partneralimentatie als het partnerschap duurde.
- Wanneer het geregistreerde partnerschap langer dan 5 jaar heeft geduurd, dan heb je maximaal 12 jaar recht op partneralimentatie. Dit geldt ook wanneer je kinderen hebt samen.
Lees ook: Wijziging per 1 januari 2020: partneralimentatie van 12 naar 5 jaar
9. Welke gevolgen heeft een geregistreerd partnerschap voor het relatievermogen?
Wanneer je een geregistreerd partnerschap aangaat, zijn er verschillende mogelijkheden als het gaat om het partnerschapsvermogensregime in het geval het Nederlandse recht van toepassing is op het relatievermogen:
- In gemeenschap van goederen
- In beperkte gemeenschap van goederen
- Onder partnerschapsvoorwaarden
9.1. In gemeenschap van goederen
Het partnerschapsvermogen is het gezamenlijke bezit en de gezamenlijke schulden van beide partners. Wanneer het geregistreerde partnerschap vóór 1 januari 2018 is gesloten, zijn alle bestaande en toekomstige bezittingen en schulden van jou en je partner gezamenlijk. Hierop bestaan uitzonderingen die hier onbesproken blijven.
9.2. In beperkte gemeenschap van goederen
Is het geregistreerde partnerschap op of na 1 januari 2018 gesloten, dan vallen niet alle bezittingen en schulden in de wettelijke gemeenschap van goederen. Zo vallen de bezittingen en schulden die voor het geregistreerde partnerschap van één van de twee personen waren buiten het partnerschapsvermogen. Ook hierop bestaan uitzonderingen die hier verder onbesproken blijven.
Wanneer het geregistreerde partnerschap wordt ontbonden, moet een partner kunnen aantonen dat bezittingen buiten de beperkte gemeenschap van goederen zijn gevallen. Het is dus verstandig aankoopbewijzen te bewaren van belangrijke persoonlijke spullen.
Lees ook: Trouwen in (beperkte) gemeenschap van goederen: wat gaat er veranderen?
9.3. Onder partnerschapsvoorwaarden
Net zoals bij het huwelijk huwelijkse voorwaarden opgesteld kunnen worden, kunnen bij een geregistreerd partnerschap zogeheten partnerschapsvoorwaarden worden opgesteld. Dit doet u bij een notaris die deze voorwaarden ook inschrijft in het huwelijksgoederenregister.
In de partnerschapsvoorwaarden kunnen een grote diversiteit aan afspraken worden gemaakt als het gaat om het vermogen van de partners. Bekende afspraken zijn de zogeheten koude uitsluiting, het verrekenbeding en de beperkte gemeenschap.
Het is zeker in het geval dat er geen Nederlands recht van toepassing is op het relatievermogen aan te raden om partnerschapsvoorwaarden op te laten stellen. Dan kan er namelijk ook een rechtskeuze worden gemaakt voor het recht dat toegepast moet worden op het relatievermogen.
Lees ook: Wijziging van het huwelijksvermogensrecht in 2019
10. Hoe ontbind je een geregistreerd partnerschap?
De ontbinding van het geregistreerde partnerschap gaat in sommige situaties via de rechter, maar in sommige situaties kan dit ook zonder rechter. Dit wordt hierna toegelicht.
10.1. Ontbinding zonder kinderen jonger dan 18 jaar
Bij het ontbinden van het geregistreerde partnerschap is het van belang of de partners kinderen hebben. Zonder kinderen kan een geregistreerd partnerschap zonder de rechter worden beëindigd. Er is dan wel een notaris of advocaat nodig die de afspraken van de partners vastlegt in een zogenaamde beëindigingsovereenkomst. Deze wordt binnen 3 maanden ingeschreven bij de gemeente.
Indien de partners, ook zonder kinderen, niet tot afspraken kunnen komen, dient de rechter alsnog verzocht te worden om het partnerschap te ontbinden.
10.2. Ontbinding met kinderen jonger dan 18 jaar
Wanneer je het geregistreerde partnerschap wilt ontbinden en je hebt samen kinderen die jonger zijn dan 18 jaar dan moet de advocaat de rechter vragen om het partnerschap te ontbinden. De uitspraak van de rechter (de beschikking) wordt binnen 6 maanden na het onherroepelijk worden van die uitspraak ingeschreven bij de gemeente.
Meer informatie of hulp nodig?
Wat zijn de kosten?
Klik hier voor meer informatie over de wijze waarop uw advocaatkosten kunnen worden vergoed en welke betalingsmethoden ons kantoor hanteert.