Op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 (Wmo 2015) dienen gemeenten ondersteuning te bieden aan personen die niet zelfredzaam zijn. Daarbij kan onder andere worden gedacht aan ouderen, mensen met een beperking of bijvoorbeeld daklozen. In deze blog besteed ik aandacht aan de verplichtingen van de gemeente wanneer u ondersteuning nodig heeft. Hoe beroept u zich op de Wmo 2015? Kunt u er een beroep op doen als u gaat scheiden en dakloos wordt? Hoe zit het met de aanvraag van urgentie?
Een ‘warme overdracht’
In een rechterlijke uitspraak uit 2015 heeft de rechtbank duidelijk gemaakt dat gemeenten verplicht zijn tot opvang op grond van de Wmo. Het ging in die zaak om een man die zich voor opvang had gemeld bij de gemeente Delft, omdat zijn zoon daar ook woonde. De gemeente Delft wees de aanvraag af met een beroep op het criterium van regiobinding. De man kwam niet uit de gemeente Delft waardoor er volgens de gemeente geen sprake was van regiobinding. Hij werd schriftelijk doorverwezen naar een andere gemeente en kreeg verder geen hulp aangeboden. De rechter besloot dat het niet toegestaan is om opvang zoekende personen enkel schriftelijk door te verwijzen naar een andere gemeente.
Op grond van de Wmo 2015 moeten gemeenten in dergelijke gevallen zorgen voor een ‘warme overdracht’ naar een andere gemeente. In dit geval betekende dit dat de gemeente Delft de man had moeten opvangen, totdat duidelijk werd welke gemeente de langdurige opvang op zich moest nemen. Om te onderzoeken welke andere gemeente het meest geschikt is, bepaalde de rechter dat er dient te worden gekeken naar de regio waarin de betreffende persoon een positief netwerk heeft. Dit kan een regio zijn waarin familieleden wonen of waarin de persoon de meeste kans heeft op het vinden van een baan.
De betreffende uitspraak van de rechtbank Den Haag is er een met verstrekkende gevolgen. Elke gemeente tot wie een hulpbehoevende persoon zich wendt, is verplicht zorg te dragen voor opvang, in elk geval totdat duidelijk is welke gemeente zorg kan dragen voor de langdurige opvang.
Een beroep op de Wmo: hoe werkt het?
Bent u niet meer zelfredzaam? De eerste stap is dat u zich aanmeldt bij het Wmo-loket van de gemeente. U vult daar een meldingsformulier in. Hierna maakt de gemeente een afspraak met u voor een gesprek. Het gesprek wordt op het gemeentehuis of bij uw thuis gevoerd indien mogelijk.
De problemen worden door een deskundige in kaart gebracht. Ook wordt vastgesteld wat de oplossingen voor uw situatie kunnen zijn en of familieleden of kennissen eventueel wat voor u kunnen betekenen. Naar aanleiding hiervan wordt een gespreksverslag opgesteld, waarin de gemeente een voorstel doet om u te helpen.
Algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen
Het voorstel van de gemeente om u te helpen kan algemene voorzieningen of maatwerkvoorzieningen bevatten. Algemene voorzieningen kunnen bijvoorbeeld een boodschappendienst zijn of een maaltijdenservice. Ook maatschappelijke opvang, meldpunten, ontmoetingsruimten en buurthuizen kunnen als voorziening worden aangeboden.
Maatwerkvoorzieningen kunnen huishoudelijk hulp zijn of hulpmiddelen zoals een scootmobiel. Ook kunnen er bijvoorbeeld woningaanpassingen worden gedaan, zoals het inbouwen van een traplift.
Dit gespreksverslag met het voorstel van de gemeente ondertekent u en stuurt u vervolgens terug. De gemeente beslist dan binnen twee weken of de voorzieningen daadwerkelijk aan u worden toegewezen.
Persoonsgebonden budget of hulp in natura?
U mag meestal bij het aanvragen van ondersteuning op grond van de Wmo 2015 kiezen tussen een persoonsgebonden budget of hulp in natura. Het persoonsgebonden budget is een bepaald bedrag dat u ontvangt waarmee u zelf de benodigde hulp betaalt. Hulp in natura houdt in dat u begeleid wordt door instanties waar de gemeente afspraken mee heeft gemaakt.
Dakloos na echtscheiding?
Het kan zijn dat u in verband met een echtscheiding de echtelijke woning heeft (moeten) verlaten. Wellicht was er sprake van huiselijk geweld of van andere veiligheidsrisico’s of heeft de rechter de echtelijke woning toegewezen aan uw ex-partner. Zolang u niet in staat bent op eigen kracht, met de gebruikelijke hulp of met hulp van andere personen uit uw sociale netwerk vooruit te komen, dient de gemeente ook u te beschermen. De Wmo 2015 maakt het in combinatie met de rechterlijke uitspraak uit 2015 ook voor u mogelijk om u tot elke gemeente in Nederland te wenden voor ondersteuning.
Vraag urgentie aan
Wanneer u na een echtscheiding een nieuwe sociale huurwoning zoekt, doet u er goed aan een urgentieverklaring aan te vragen. Met een urgentieverklaring krijgt u met voorrang op andere personen (en dus sneller) een huurwoning toegewezen. Aan welke voorwaarden u dient te voldoen, kan per gemeente verschillen.
Het moet in ieder geval noodzakelijk zijn dat u zo snel mogelijk een nieuwe woning vindt. Vaak wordt de urgentie daarom alleen verleend indien u met uw kinderen noodgedwongen uw woning moet verlaten. Indien u meerdere kinderen heeft, kan het dus verstandig zijn om een co-ouderschapsregeling af te spreken zodat een of meerdere kinderen bij u ingeschreven dienen te worden. Dat vergroot de kans om urgentie te krijgen. Kijk op de website van uw gemeente voor de precieze voorwaarden.
Indien u urgentie heeft aangevraagd waarvoor u in aanmerking meent te komen maar deze wordt toch afgewezen dan kunt u tegen dat besluit bezwaar indienen. Hierna zullen we hier verder op ingaan.
Ondersteuning beëindigd?
In bepaalde gevallen wordt de Wmo-ondersteuning stopgezet. Het kan zijn dat u slechts voor een bepaalde tijd zou worden ondersteund, of dat de ondersteuning stopt met goedvinden van zowel u als de gemeente. Ook kan het zijn dat u naar een andere zorginstelling gaat die u hulp biedt, waardoor hulp van de gemeente niet meer nodig is.
Wat de reden van de beëindiging van de ondersteuning ook is, de wet verplicht gemeenten om hun beslissing u niet meer te ondersteunen goed te motiveren. Ook hier is het zaak om bezwaar te maken indien u het niet eens bent met het besluit tot beëindiging van de ondersteuning of als het besluit niet voldoende gemotiveerd is en u dus niet weet waarom de ondersteuning is beëindigd.
Wat kunt u doen?
Bent u het dus niet eens met de beslissing om u geen ondersteuning te verlenen, uw urgentie af te wijzen of uw ondersteuning stop te zetten? Dan kunt u bezwaar indienen.
Bezwaar
U kunt binnen zes weken na de beslissing schriftelijk een bezwaarschrift indienen en naar de gemeente sturen. De eerder genomen beslissing wordt dan heroverwogen. De gemeente heeft in beginsel zes weken de tijd om een beslissing te nemen op uw bezwaarschrift maar kan deze termijn indien nodig met zes weken verlengen. Ook de beslissing op uw bezwaar dient door de gemeente goed te worden gemotiveerd. De bezwaarschriftprocedure is in principe geheel kosteloos.
Beroep en hoger beroep
Bent u het niet eens met de beslissing op bezwaar dan kunt u in beroep gaan bij de rechtbank. Tegen de uitspraak van de rechtbank kunt u vervolgens in hoger beroep gaan bij de Centrale Raad van Beroep. Zowel voor het instellen van beroep bij de rechtbank als het hoger beroep bij de Centrale Raad van Beroep wordt een termijn van zes weken gehanteerd en in beide gevallen betaalt u griffierecht.
Meer informatie
Lees hier alles over het indienen van bezwaar en hier alles over het tijdig indienen van bezwaar.
Bron(nen):
Meer informatie of hulp nodig?
Wat zijn de kosten?
Klik hier voor meer informatie over de wijze waarop uw advocaatkosten kunnen worden vergoed en welke betalingsmethoden ons kantoor hanteert.